Deste novelista ou contador de historias arxentino, Eduardo Sacheri, soa La vida que pensamos ou El secreto de sus ojos, que, levada ao cine, lograría o Oscar á mellor película estranxeira en 2010. Pero o de agora éche outra cousa. La noche de la Usina, absolutamente delicioso, foi premiado co Alfaguara 2016.
Un escenario na pampa para un humor fresco e ás veces cheo de rabia contra o que é inxusto. Ou a rebelión dos perdedores de sempre, os que acaban tirados na beirarrúa por aquel ‘corralito’, os prescindibles nesta globalización, os ‘desechables’ en cada crise. Que crise? A nosa ou a deles? Hai xentiña así, que transita polas crises como se fose o xogo da oca: sempre lles toca.
Na Arxentina de 2001, en pleno ‘corralito’, queda atrapado un grupo de perdedores. Velaí este grupo de quixotes miúdos nun pobo condenado á decadencia, xuntando aforros para montar unha cooperativa e construír un pouco de futuro para todos. Emprendedores, diría agora a relixión neoliberal. E de como os seus dólares acaban no peto dun estafador e coñecido cacique. E de aí ata o desfondamento, a baixada cara á derrota pero nunca á indignidade.
E agora, agora veñen as aventuras e desventuras destes personaxes entrañables para recuperar o aforrado, para volver a construír un soño, a urdidura dun plan que ten máis da xustiza ca de vinganza para recobrar o diñeiro. O plan abracadabrante, máis cerca da comedia de enredo ca do drama, perpetrado por esta xentiña, é toda unha narración coral, chea de equívocos e xogos de palabras, un calidoscopio do enxeño dos pobres e un canto á súa redención social.
Que ben escribe este Sacheri! Que ledicia ler ata acabar entendendo os xiros da linguaxe! O humor e a retranca, a suma de personalidades tan diferentes, tan feramente humanas, para compoñer este retablo de perdedores de todas as crises, de gañadores de decencia humana, ‘boludos e pelotudos pero xamais fillos de puta’.
Para ler, para gozar. La noche de la Usina. De Eduardo Sacheri.
Juan Antonio Pinto Antón